سفرنامه فردائیان به مهریز(1):معرفی شهرستان مهریز -جغرافیا و اقلیم شهرستان

یزدفردا "سرویس خبر "صبح پنج شنبه خبرنگاران استان در ادامه سفرهای شهرستانی خود به اتفاق مشاور استاندار  و رییس روابط عمومی استانداری یزد عزم شهرستان زیبای مهریز شدند .

بهانه ای شد تا در حد بضاعت این قطعه زیبا از وطن اسلامی را به علاقمندان معرفی نمائیم :

معرفی شهرستان مهریز :مهریز شهری با پیشینه تاریخی گرانبها که درخشش را تنها به خود و مردمان خوبش مدیون است ودر تاریخ سرزمین کهن مهریز پویندگی و توانمندی قرین پایداری و پایندگی بوده است. زندگی مردمش را از دیرباز هم بر نقش و نگار طاق و رواق و شبستان و ایوان می بینیم و هم نوشته ها و نگاشته های روی خشت ها و تخته سنگ ها و طومارها و اوراق کتاب ها . فضای فرهنگی و معنوی این سرزمین را از همان آغاز راه گوهری ارزشمند می یابیم و طبیعتش را برخوردار از همه مواهب و ذخایرخدادادی. ساکنانش نه تنها دوستدار طبیعت اند که زندگی را در دل آن سامان داده اند و با آهنگ جاودانی و همیشگی طبیعت همساز ساخته اند و نقش این طبیعت و شگفتی هایش به دست آنان بر سنگ و فلز و چوب به جای مانده و فرآورده های هنری اعجاب آوری را پدیدآورده است.


جغرافيا و اقليم شهرستان مهریز

شهرستان مهریز درجنوب استان یزد و در 30كيلومتري شهريزد و در کنار جاده استراتژیک تهران ـ بندر عباس (یزد ـ کرمان) قرار دارد. این شهرستان از سمت شمال به بخش مرکزی شهرستان یزد،از سمت شرق به بخش مرکزی شهرستان بافق و بخش مرکزی شهرستان شهربابک از استان کرمان، از سمت جنوب به شهرستان خاتم و سیرجان و از سمت غرب به بخش نیر و شهرستانهای ابرکوه و تفت محدود می باشد .ادامهارتفاعات شيركوه در بخش غربي اين شهرستان موجب تشكيل سفره هاي غني آب زيرزميني وتعديل هواي آن نسبت به ديگر نقاط استان يزد شده است. اين شهرستان داراي يك بخشمركزي و پنج دهستان به اسامي: ارنان، بهادران، تنگ چنار، ميانكوه و خورميز و 468 آبادی است. 43 روستای بخش مرکزی دارای شورای اسلامی و دهیاری مصوب می باشند. تاریخ بنای مهریز و اطراف آن مربوط به پیش از اسلام است. بنای مهریز را به مهرنگاردختر انوشیروان نسبت داده اند. آب و هواي شهرستان معتدل و بياباني است و اينمنطقه با شرايط خاص جغرافيايي موقعيت طبيعي (دارابودن سراب ها، قله هاي برف گير وآب و هواي معتدل كوهستاني) در حاشيه كوير، از مهريز گذشته براي كاروان هاي تجاري وافواج نظامي (يزد - فارس و يزد - شرق ايران) شاهراهي حياتي ساخته است و هم اكنوننيز با قابليتهاي تفريحي - گردشگري از جمله چشمه پرآب و زيباي غربال بيز، منطقهتفريحي كوه ريگ و آثار باشكوه تاريخي خشتي و غيره... همواره پذيراي خيل كثيري ازگردشگران داخلي و خارجي ميباشد. این منطقه با قنوات و کاریزهایی که به دیگر مناطق یزد جاری می ساخته و می سازد و همانند قلبی است که آب، این مایه زندگانی را به دیگر اعضا و جوارح یزد گذشته و حال ارزانی می دارد. شهرستان مهريز با داشتن آب و هواي مناسب شرايط بسيار خوبي را براي كشتانواع محصولات باغي و زراعي از قبيل : پسته، گردو، بادام، انجير، آلو، زردآلو، گندمو جو فراهم آورده است ضمن اينكه اين شهرستان يكي از مهمترين مراكز كشت پسته بابيشترين ميزان در استان تلقي ميشود. مرکز شهرستان مهریز « شهر مهریز» می باشد. این شهرستان تا قبل از سال 1358 یکی از بخش های شهرستان یزد بوده که در این سال از سوی وزرات کشور به شهرستان تبدیل شده است. اين شهرستان با وسعت 14684كيلومتر مربع، بر طبق آمار سال 85 داراي جمعيتی معادل با ۴۴۳۹7 نفر بوده است.

به دليل حاصلخيزي اراضي اينشهرستان، بيشتر مردم اين منطقه به كار كشاورزي اشتغالدارند. يكي از چشمه‌هاي پر آبي كه بخش عمده آب كشاورزي منطقهمهريز و يزد را تأمين مي‌كند، چشمه زيبا و تماشايي «غربالبيز» در نزديكي روستاي«مدوار» است. مردم اين منطقه در كنار كشاورزي و دامداري به صنايع دستي نيز اشتغالدارند. از مهم‌ترين صنايع دستي اين شهرستان مي توان از قالي بافي نام برد. نقشه‌هاياصيل فرش مهريز با طرح‌هاي يزد و كرمان بافته و به بازار عرضه مي شود. از ديگرصنايع دستي اين شهرستان مي توان آهنگري، سريشم ، گيوه بافي، سبدبافي و چاقوسازي رانام برد.وجود بناهای تاریخی که سیر تحول و دوره های معماری را در این شهر معرفی می کند همه و همه دال بر غنای فرهنگی و پیشینه آباد تاریخی این منطقه است(بناهاي باستاني محوطه غربال بيز اشكاني، قلعهخورميز ساساني، قلّاع و كاروانسراهاي دوره هاي مختلف معماري اسلامي). وجود بناهاي باشكوهاقتصادي (كاروانسراها، باغ ها و...) سياسي، نظامي (عمارات اربابي، قلاع روستاييعظيم و...) مذهبي (مساجد، قدمگاه ها، حسينيه ها و...) تدافعي - ديده باني (برج هايديده باني) و سازه هاي عظيم خشتي - آجري زيادي كه درسطح اين شهرستان پراكندهاند،خودگواهي است بر عمران و آباداني اين منطقه در گذشته. متون تاريخي و نسخ خطي، بناي شهرمهريز را به «مهرنگار» دختر انوشيروان ساسانينسبت مي دهند. اما آنچه مهم است با توجه به نقش نگاره هايي كه بر سنگهاي كوه ارنانمنقش شده است اين شهر قدمتي بيش از ده هزار سال دارد و پديدار شدن آثار كهن، بامعماري عالي توسط كاوشگران بيانگر اين ادعاست.

ادامه دارد
  • نویسنده : یزد فردا
  • منبع خبر : خبرگزاری فردا